Geplaatst 2 - 16 juli 2019

 

 

50 jaar architectuur in

La Grande Motte,

'Le temple du soleil', in Zuid Frankrijk   

 

Beton, beton, een hele stad van beton maar wel de enige Franse stad met het label  "Patrimoine du XXème siècle", [Erfgoed van de twintigste eeuw] en 'Le temple du soleil', [De tempel van de zon] genoemd. Een hele nieuwe futuristische stad aan de Middellandse Zeekust, bedacht en in zijn geheel ontworpen door de filosoof en visionair architect  Jean Balladur. [Niet ver gelegen van Montpellier]. De badplaats werd begin jaren '60 gecreëerd en in 1967 werd de eerste steen gelegd. In 2016 werd het 50 jarig bestaan gevierd.

 

 

Boven: Omslag boek van [de Italiaanse] Patrizia Mussa 

 

Hoe kwam dat zo? Wel, in de jaren zestig kwam de Franse President Charles de Gaulle op het waanzinnige idee om midden in een zoutwatermoeras van de Camargue vol muggen, een volledige stad inclusief natuurpark te bouwen voor toeristen uit eigen land. Op die manier hoefden de Fransen niet langer naar Spanje op vakantie te gaan. La Grande Motte werd geboren met de grootste jachthaven van Frankrijk en grote langgerekte piramidegebouwen.  

Lelystad 

Het project van de Franse staat is te vergelijken met de even oude bouw van Lelystad in Nederland. Ook voor Lelystad was destijds [in eerste instantie] één ontwerper aangezocht. Lelystad werd tegelijk met La Grande Motte ontwikkeld, maar de bouw zou veel trager verlopen. Het resultaat kennen we.

NEOM

Een nieuwe megastad genaamd NEOM wil Saoedi Arabie gaan bouwen aan de Rode zee, dicht bij de monding van het Suez kaneel. Kosten: 500 miljard dollar en 33 keer het oppervlak van New York City.  De stad moet helemaal duurzaam worden met energie uitsluitend afkomstig van wind en zon en er wordt gedacht aan intensief gebruik van drones, zelfsturende elektrische auto's en meer robots dan mensen.  Een oud directeur van Siemens is de projectleider. Maar dit alles terzijde.   

 

50 jaar architectuur in La Grande Motte. De grote jachthaven met piramidebouw ligt centraal in de stad. [monica maat©]

 

 

 

 

De neus van De Gaulle  [zie foto boven]

De jonge architect Jean Balladur bedacht de luchtige piramideflats, inclusief de vele groenzones, open brede straten en zonnige terrassen. De inkijk op de balkons wordt beperkt door een mooi gevormde tussenschotten, die soms met een knipoog de neus van De Gaulle worden genoemd. De plantensoorten is de architect zelf gaan zoeken op het strand en integreerde die bij de bouwplannen. De vele bomen in de stad zijn nu even oud als de gebouwen en ik moet zeggen, overal is de groenvoorziening prachtig aangelegd en heel kleurrijk want er staan veel planten in bloei en ik heb nog nooit zo'n groene stad gezien. Alles in La Grande Motte is open, wit, blauw en groen. Veel mensen die ik gesproken heb kiezen, na andere [oude]plaatsen 'uitgeprobeerd' te hebben, uiteindelijk net zoals ik, toch weer voor La Grande Motte. 

Het licht, de mystiek van La Grande Motte

Het is er zo luchtig, niets komt benauwd over, er hangt een magische weidse hemelsblauwe hemel boven je hoofd waar je heel vredig in kunt verdwijnen. Ik weet niet of 'Eerst Napels zien en dan sterven' nog wel opgeld doet. Die oneindige en magische hemel dat is toch ook wel iets om onder te sterven.

In het boek van Patrizia Mussa [zie omslag bovenaan deze pagina] wordt ook gesproken over het licht en de weidsheid van La Grande Motte in Magische zin. Poëtischer gezegd en geschreven: de mystiek om het moment  te grijpen en te vangen in de spiegeling van het licht van La Grande Motte en het beeld van een visionaire geest een plaats te geven in een futuristische wereld van weleer, [achterhaald dat wel] die zijn sporen achterliet op de zeedijk en de duinen en het terug gewonnen land uit het moerasgebied.

Maar ik dwaal ernstig af want het moet hier gaan om de architectuur.

 

 

 

 

Onder: Diverse vormgevingen

 

 

De opbouw van de stad is minutieus uitgedokterd. Vanop zee zie je dat de Grote Piramide in het centrum de lijnen van de achterliggende Pic Saint Loup, - de totemberg van Montpellier - volgt. De rondingen in de stad zijn gebaseerd op wiskundige modellen zodat niets beschermd hoeft te worden tegen windstoten, want dat doen de gebouwen vanzelf. De stad herbergt ook veel symboliek in zich. De ene helft is vrouwelijk (gebouwen met ronde vormen), de andere mannelijk [met rechte hoeken]. De piramidewoningen zijn geïnspireerd op de pre-Columbiaanse tempels van Mexico en doet rechtstreeks denken aan de afgeknotte piramidevormen van Teotihuacan vermengd met futurisme van de jaren '60 en '70. [Zie foto onder]

 

 

 

Boven: de piramide van de zon is het grootste bouwwerk in de Mexicaanse ruïnestad Teotihuacan en het op één na grootste bouwwerk van het precolombiaanse Meso-Amerika.

 

 

Uitbaggeren, Nederlandse baggeraars

Het werk begon in 1966 met het nivelleren van de grond die twee meter moest worden opgehoogd. Het uitbaggeren van het Ponantmeer en de constructie van de haven was een klus op gigantische schaal. Het verhogen van de grond betekende dat er vijf miljoen kubieke meter zand verplaatst moest worden. In 1965 verschenen Nederlandse baggeraars in dit moerassig gebied vol muggen die al soppend op hun laarzen door de modder kranig lieten zien dat ze het inpolderen nog lang niet verleerd waren. Enorme zandzuigers deden hun werk en al die kubieke meters  water en zand werden opgeslokt en via een stelsel van buizen weer uitgespuwd op plaatsen aan zee die opgehoogd moesten worden. Uiteindelijk ontstonden zo de mooiste stranden van Frankrijk aan de Middellandse Zee. Ik moet zeggen dat ik dat kan beamen.

De dijken werden uitgesneden uit blokken van de Cévennes. [Streek en bergketen in het Centraal Massief in het zuiden van Frankrijk.]

 

 

 

 

 

Behalve veel groen zijn er ook veel kleurrijke bloempartijen door de hele stad te zien

 

 

 

 

Overal in de stad is veel groen. De vele bomen en groenpartijen zijn nu even oud als de stad

 

 

Onder: Voorbeelden vormgeving betonnen gevels van gebouwen

 

 

 

 

 

Boven: kerk La Grande Motte

 

 

Overeenkomsten met architectuur van Bjarke Ingels, een nieuwe Deense Visionair  omstreeks 2005 -2020

 

De Deen Bajarke Ingels [1974] is op dit moment de meest gevraagde architect ter wereld. Zijn bureau BIG [Bjarke Ingels Group] heeft een hoofdkantoor in Kopenhagen. Momenteel behoort hij tot de top 100 van meest invloedrijke mensen van de wereld. Zijn bureau is betrokken bij een groot aantal vooruitstrevende projecten in Europa, Noord Amerika, Azië, en het Midden-Oosten. Hij omschrijft architectuur 'als de kunst en wetenschap die ervoor zorgt dat onze steden en gebouwen passen bij onze manier van leven'. Zijn ontwerpen worden gestuurd door data en zijn gebaseerd op lokale culturen en veranderde maatschappijen en de afgelopen 15 jaar over de hele wereld gebouwd. 

Misschien pleeg ik nu wel heiligschennis, maar de architectuur van Bjarke Ingels doet mij denken aan de ontwerpen in La Grande Motte van de Franse filosoof en visionair architect Jean Balladur. Bjarke Ingels heeft zijn bureau in 2005 opgericht. Natuurlijk zijn de technische mogelijkheden in samenhang met het huidige digitale tijdperk waarin we nu leven heel anders, met groene daken en afval dat naar een energiecentrale met skihellingen wordt getransporteerd en allerlei hybride functies, maar tocht zie ik in de basis gelijkenis in de vormgeving. Hoe bijzonder en revolutionair worden dan de ontwerpen van Balladur? Kijkt u onderstaand met mij mee naar enkele ontwerpen van Ingels?

 

 

 

 

 

 

Het jaarlijkse zomerpaviljoen van de Serpentine Gallery in Hyde Park, Londen

 

 

Grafiek

Art/Graphique La Grande Motte Dans van de geometrische grafiek in de architectuur. Danse du graphisme géométrique chez l'architecte de La Grande Motte.

Via onderstaande link kunt u een kijkje nemen bij mijn bewerkingen van architectonische grafieken - zoals onderstaande afbeeldingen - die gedrukt kunnen worden op geschuimd pvc. De foto's voor deze grafieken had ik eerder in 2016 gemaakt n.a.v. het 50 jarig bestaan van La Grande Motte.

 

 

mm